Kasteelstraat 30, 3620 Neerharen, Lanaken

Parochiekerk St.-Lambertus

Neoromaanse basilica, gebouwd in 1875-1876 n.o.v. H.Jaminé, ter vervanging van een oudere kerk op dezelfde plaats (fig.212). De oude kerk was een zaalkerk van drie of vier trav. met voorstaande W.-toren van mergelsteen (?) en rechth. koor. Het schip schijnt een oude kern (XI) te hebben en was opgetrokken uit breuksteen en kiezelsteen in onregelmatig verband; de toren schijnt gotisch. In 1760 wordt het schip verhoogd en een nieuw koor gebouwd; in 1837 wordt het koor verlengd, en het portaal verplaatst van de Z.-zijde van het schip naar de voorgevel van de toren. Deze kerk wordt in 1875 afgebroken.

De plattegrond van de huidige kerk beschrijft een driebeukig schip van twee trav., met westpartij bestaande uit een vierkante toren geflankeerd door twee kapellen onder lessenaarsdaken en een halfronde traptoren, en een koor van een rechte trav. met halfronde sluiting, geflankeerd door sacristiëen.

Bakstenen gebouw met afwerking van gele natuursteen. Toren van vier geledingen onder ingesnoerde naaldspits, elke gevel bekroond door een puntgevelvormige verhoging; haaks op elkaar gestelde steunberen; neoromaans rondboogportaal, waarboven een even breed rondboogvenster; uurwerk in de derde geleding en twee rondboogvormige galmgaten in elke gevel der bovenste geleding. Schip en koor onder zadeldaken, zijbeuken onder lessenaarsdaken. Rondboogvensters.

Bepleisterd interieur. Overwelving d.m.v. kruisgewelven tussen rondboogvormige gordelbogen; halve koepel over de absis. Rondboogarcade van het alternerend stelsel (twee zuilen en een bundelpijler); teerlingkapitelen met gestileerde loofmotieven (516, 517).

Mobilair: zijluiken van een triptiek (?) met voorstelling van Ecce Homo, portret van schenkster, Graflegging, St.-Lambertus en St.-Petronella, paneel (midden XVI); schilderij, voorstellend O.-L.-Vrouw-van-Bijstand, paneel, in een houten, deels vergulde omlijsting, gedateerd 1659. Beeldengroep van St.-Anna-ten-Drien, gepolychromeerd hout (begin XVI); beeld van O.-L.-Vrouw met Kind (ca.1600?); beeld van St.-Blasius, gepolychromeerd hout (XVII); beeld van St.-Lambertus, gepolychromeerd hout (XVII); beeld van St.-Bernardus van Clairvaux (?), eik (ca.1700). Neoromaans hoofd- en N.-zijaltaar; Z.-altaar met retabel, voorstellend de Passie van Christus en de Boom van Jesse, gepolychromeerde eik, Antwerpen (ca.1525), gerestaureerd door Gosselin in 1898 (fig.213). Neogotische preekstoel, eik, in 1971 omgebouwd tot sacristiekast en altaar (XIX B); twee neoromaanse biechtstoelen (XIX B); doopvont, hardsteen, gedateerd 1699; muurschilderingen boven de scheiboog en in de koepel van de absis; kast, eik, met op de binnenkant van de deuren beschildering met voorstelling van twee engelen (XVII b). Grafsteen in de N.-sacristie, met gegraveerde liggende figuur van geharnaste ridder, hardsteen, gedateerd 143.; grafsteen in het portaal van Willem van Hoevenen (+1729, zijn vrouw (+ 1735) en zoon (+ 1797); in het portaal ook twee grafstenen van 1837 en 1839.


GEUKENS B., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Limburg. Kanton Maasmechelen. Brussel, 1972, p.26-27.

DESMEDT H., Het Antwerps retabel van Neerharen. (Het Oude Land van Loon, 1955, p.157-163).

DUSAR A., Limburgs kunstbezit. Van prehistorie tot classicisme. Hasselt, 1970, p.32, 83, 170, 171, 193, 195, 227, 279.

KEELHOFF K., Notices historiques et archéologiques sur l'ancienne église et les villas romaines de Neerhaeren, 1888.

KUBACH H.E. - A. VERBEEK, Romanische Baukunst an Rhein und Maas. Katalog der vorromanischen und romanischen Denkmöler. Berlin, 1976, p. 820. GEUKENS B., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Limburg. Kanton Maasmechelen. Brussel, 1972, p.26-27.

DESMEDT H., Het Antwerps retabel van Neerharen. (Het Oude Land van Loon, 1955, p.157-163).

DUSAR A., Limburgs kunstbezit. Van prehistorie tot classicisme. Hasselt, 1970, p.32, 83, 170, 171, 193, 195, 227, 279.

KEELHOFF K., Notices historiques et archéologiques sur l'ancienne église et les villas romaines de Neerhaeren, 1888.

KUBACH H.E. - A. VERBEEK, Romanische Baukunst an Rhein und Maas. Katalog der vorromanischen und romanischen Denkmöler. Berlin, 1976, p. 820.

Schlusmans F. 1996: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Bilzen - Maasmechelen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14N3, Brussel - Turnhout.
Source: Inventaire immobilier