Kerkstraat 4, 9420 Burst, Erpe-Mere

De pastorie van de Sint-Martinusparochie is een dubbelhuis met een 19de-eeuws uitzicht, maar met een oudere kern. Het bakstenen gebouw met klokkenruiter ligt in een ommuurde tuin.

Historiek

De parochie behoorde sinds 1117 tot het patronaatsrecht van de Onze Lieve Vrouwabdij van Vorst. In 1219 verkregen ze dankzij vererving bovendien nog meer tiendenrechten in de schoot geworpen. De kadasterplannen uit 1834 tonen twee vijvers wat doet vermoeden dat het hier oorspronkelijk om een omwalde site ging.

De huidige pastorie werd opgetrokken in 1768 in opdracht van pastoor Guillelmus Aerts. Het complex bestond bovendien uit een woonhuis en een losstaand bijgebouw, vermoedelijk koetshuis of een stalling zoals typisch was in de 18de eeuw. Omstreeks Pasen 1886 werd de stallingen in de 'voortuin' afgebroken en werd de pastorie links uitgebreid met een nieuw aanbouwsel en meteen ook gerotseerd. Het is in deze fase dat de oriëntatie van de pastorie moet omgekeerd zijn. Zowel elementen in het interieur als aan het exterieur (oa. zandsteenfragmenten) wijzen erop dat de huidige achtergevel oorspronkelijk de voorgevel was. De pastorie sloot aan bij het verdwenen kerkhof rond de kerk.

Beschrijving

Pastorie met ommuurde tuin. Dubbelhuis met twee bouwlagen van vijf traveeën onder een schilddak met klokkenruitertje. De gevel werd volgens de 19de-eeuwse smaak aangepast maar herbergt een oudere kern die terug gaat tot 1769.

Het is een bakstenen gebouw op een arduinen plint. De beraapte voorgevel is verlevendigd met witte geschilderde puilijsten en vensteromlijstingen. Alle muuropeningen zijn segmentboogvormig en voorzien van witgeschilderde gecementeerde omlijstingen. De benedenvensters zijn beluikt.

De achter- en voorgevel hebben een identieke opbouw. De achtergevel is niet beraapt doch beschilderd. Aan de achterdeur zijn nog sporen van een zandsteenomlijsting zichtbaar.

De pastorie heeft een traditionele indeling. De trap situeert zich links van de trap en wordt verborgen achter een deur. De indeling bleef in zijn oorspronkelijke toestand bewaard. De bovenverdieping wordt door een gang evenwijdig met de voorgevel in twee gedeeld. Langs de straatzijde zijn er twee kamers en langs de tuinzijde vier.

Het huis is voorzien van een grote opgehoogde kelder met een tongewelf.

Aansluitend bij het huis is een bijgebouw opgetrokken dat nu dienst doet als keuken.

Het huis behield verschillende schouwen en plafonds met 18de-eeuws stucwerk in rococo en Lodewijk XVI-stijl. Het binnenschrijnwerk bleef eveneens bewaard. Het linkersalon aan de straatzijde herbergt nog een oorspronkelijke buitendeur.



Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DO002213, Kerkstraat 4: pastorie (J. Mertens, 2003) Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DO002213, Kerkstraat 4: pastorie (J. Mertens, 2003)

Bron: Inventaris Onroerend Erfgoed