Onze-Lieve-Vrouwstraat 1, 9280 Lebbeke

Voormalige Congregatiezaal en woning van de onderpastoor, thans taverne "Bierbo"”, beschermd als monument bij MB van 12.12.2002.

Ten noordoosten van de huidige Grote Plaats staat een opmerkelijk neogotisch gebouw dat met zijn voortrapgevel uitzag op het kerkhof. De ruime bakstenen constructie werd gebouwd in 1880 door de kerkfabriek van Lebbeke als privé-school op de plaats van een in 1858 gebouwd zondagsschooltje. De aanpalende woning in de Onze-Lieve-Vrouwstraat 3 fungeerde oorspronkelijk als onderpastorie.

In 1889 werd hier onder het patronaat van de Heilige Aloysius Gonzaga, patroon van de studerende jeugd, de Confrerie der Jongeren opgericht. Later deed het gebouw ook dienst als bibliotheek, catechismuslokaal en sinds 1975 is er een taverne in ondergebracht. Voor deze laatste functie werden enkele aanpassingen uitgevoerd zoals het ontpleisteren van de binnenwanden en het plaatsen van een houten tussenverdieping boven de linker travee en achteraan. Aan de zuidoostzijde werd een vleugel bijgebouwd voor onder meer het sanitair. De ommuurde tuin werd ingericht als terras waarvoor de muur verlaagd werd en doorbroken voor een toegang.

Bakstenen constructie met slechts één bouwlaag, vijf traveeën aan de Onze-Lieve-Vrouwstraat en een drie traveeën brede voortrapgevel, uitziend op de Grote Plaats. Een breed zwart pannen zadeldak dekt het geheel af. Voortrapgevel van vijf brede treden met overhoeks topstuk op arduinen console en begrenzende vierkante hoektorentjes op geprofileerde arduinen consoles, afgedekt met dito dekplaat. De eerste trede rust op een bakstenen bogenfriesje. Verder gemarkeerde centrale Brugse travee met rechthoekige vleugeldeur onder arduinen latei op consooltjes met bekronend boogveld met bakstenen Y-tracering en een spitsboognis met arduinen dorpel en voetstuk van het thans verdwenen Sint-Aloysiusbeeldje. Zijtraveeën doorbroken door een arduinen bolkozijn onder een blind spitsbogig boogveld; ramen met kleine roedeverdelingen.

Zijgevel aan de Onze-Lieve-Vrouwstraat geritmeerd door vijf identieke spitsboogvensters op arduinen dorpels met behouden kleine roedeverdeling met gekleurd glas en de initialen S A in het spitsbogig middenraampje. Een verzorgde boogfries op arduinen consooltjes en een bakstenen muizentand lijnt de gevel af onder de houten kroonlijst. Aan de binnentuinzijde zijn nog drie identieke vensters zichtbaar. De twee rechter traveeën zijn verscholen achter de nieuwe bouw.

Aansluitend in de Onze-Lieve-Vrouwstraat werd tezelfdertijd de woning van de onderpastoor gebouwd in dezelfde oranjerode baksteen. Deze telt echter twee bouwlagen en drie traveeën onder een hoger leien zadeldak. Begane grond doorbroken door een spitsboogdeur en twee dito vensters met Y-vormige indeling. Bovenverdieping gemarkeerd door steekboogvormige blindnissen waarin identieke spitsboogvensters gevat zijn. Een arduinen kordon markeert de gevel horizontaal. Thans zijn beide gebouwen inwendig verbonden.
DAUWE J., Oud Lebbeke, Lebbeke, 1973, nummer 40. DAUWE J., Oud Lebbeke, Lebbeke, 1973, nummer 40.

Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele,Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20N, (onuitgegeven werkdocumenten).
Bron: Inventaris Onroerend Erfgoed